2017 yılı sonunda büyüklüğü 1,1 trilyon dolara ulaşan dünya ilaç pazarı başla başına bir ekonomi. ABD, Çin, Japonya, Almanya ve Fransa dünya ilaç endüstrisinin en büyük 5 pazarı durumunda. Türkiye ise 16’ncı sırada yer alıyor. Sektörün tartışmasız lideri yüzde 49’luk payla ABD ilaç pazarı, kendisinden sonra gelen dört büyük pazarın toplamından daha büyük bir hacim oluşturuyor.

Önümüzdeki 4 yıl içinde en çok onkoloji ilaçları kullanılacak. 2016 yılında toplam ilaç pazarının yüzde 11,7’ini oluşturan onkoloji ilaçlarının pazar payı, 2022 yılında yüzde 17,5’e çıkacak. 2016 ve 2022 yılları arasındaki satış hacmi de iki kata yakın artış gösterecek.

Küresel ilaç sektörünün Ar-Ge yatırımları ise 2015 yılına kadar toplamda 1,1 trilyon doların üzerine çıktı. 2015-2020 arasında ise bu harcamaların 900 milyar dolar düzeyinde olacağı tahmin ediliyor. Bu sonuç, sektörde inovasyon arayış hızının görülmemiş bir düzeye yükseldiğini teyit ediyor. Tüm dünyada Ar-Ge ilaç sektöründeki en kritik konu.

Sağlıkta dönüşüm programı çerçevesinde oluşturulan referans fiyat uygulaması ve hastanelerde ilaç satışının durdurulması perakende pazarını geliştiriyor.

Türkiye’de de ilaç pazarı büyüyor. 2012 yılında 12,9 milyar TL düzeyinde seyrederken, 2016 yıl sonunda 20,6 milyar TL’ye ulaşarak belirtilen dönemde yüzde 60 büyüdü. Kutu ölçeğinde 2,2 milyar adetlik hacme ulaşıldı. 2017’nin ilk yarısında, 2016’nın aynı dönemine oranla yüzde 16’lık artış gerçekleşti. 2016’nın ilk altı ayında 10,2 milyar TL’lik satış yapılırken, 2017’de 11,9 milyar TL’lik satış yapıldı. Ancak kutu satış adetlerinde yüzde 1,1 oranında azalma gerçekleşti.

Sektörde üretim ise sanayi üretim endeksi verilerine göre 2016’da bir önceki yıla göre yüzde 14,8 artış gösterdi. 2016 yılıyla paralel bir görüntü sergileyen 2017 endeksi, sektörün bu seneyi de yaklaşık yüzde 10’luk bir üretim artışıyla sonuçlandıracağını gösteriyor.

Öte yandan sektör ihracatı 2017’de düşüşe geçti. İlk 8 ayda ihracat, 2016’nın aynı dönemine göre yüzde 18,7 oranında daraldı ve 492 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti ve ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 16,5 seviyesine kadar geriledi.

Ar-Ge tarafında ise Türkiye ilaç sektörü, 24 akredite Ar-Ge merkezi, bin 53 Ar-Ge çalışanı, 596 tamamlanan ve 571 devam eden proje ile inovasyonda önemli bir paya sahip. Sektörün 126 patent başvurusu ve 9 tescil edilmiş patenti bulunuyor. Sektörde Ar-Ge harcamaları, 2010’da 92,1 milyon TL’den 2015’te yüzde 154 artışla 234,3 milyon TL’ye ulaştı.

2018 yılında sektörün büyümesini etkileyecek en önemli unsurlardan biri ise referans fiyat sistemi uygulamasındaki yıllık Euro kurunun belirleneceği seviye olacak. Mevzuata göre ilgili yılda belirlenecek kurun bir önceki ortalama Euro kurunun %70’i olması gerekiyor. Durum böyle olmakla birlikte, kurun mevzuatta belirtilen şekilde belirlenmesi durumunda kamu bütçesine ilave yükler getirmesinin kaçınılmaz olacağını öngörüyoruz.

2017 yılında ilaç sektöründe görülen temel eğilimlerin, dünya ve Türkiye pazarına ait temel büyüklüklerin, sektör oyuncularına yönelik değerlendirmelerin, sektörde beklenen teknolojik gelişmelerin ve sektörün güncel durum analizinin yer aldığı çalışmada, sektörün 2018 beklentilerine de yer veriyoruz.