OPEC’in petrol üretiminde günlük 1,2 milyon varil kısıntıya gitme kararı medyada geniş yer bulsa da, Viyana’daki son OPEC toplantısında başka bir önemli gelişme daha yaşandı: Endonezya OPEC üyeliğini “bir kez daha” askıya aldı. Üretim kısıntısı konusunda Libya ve Nijerya’ya erteleme, İran’a ise aksine üretim artışı izni verilen toplantıda, yükün büyük bir kısmı günlük yaklaşık 500 bin varil üretim kısıntısına gidecek olan Suudi Arabistan’a yüklenmiş görünüyor. Endonezya’nın üyelikten ayrılması ise, bu ülkeye tahsis edilen günlük 722 bin varil üretimin diğer OPEC üyeleri arasında dağıtılması anlamına geliyor. Böylece pek çok OPEC üyesi için, üretim kısıntısının petrol gelirleri üzerinde yaratacağı olumsuz etki azalacak.

“Enerji değer zincirindeki satış hedefi bölgelerinden biri olan Asya’nın tek OPEC üyesi ve OPEC’in tek net petrol ve rafine ürün ithalatçısı olması nedeniyle, Endonezya’nın OPEC’teki konumu her zaman çelişkili bir durum olmuştur. Petrol üretiminde kısıntı çağrısı Endonezya’yı bir “kaybet-kaybet” sarmalında bıraktı. Bu çağrı, üretim kısıntısının yol açabileceği orta ve uzun vadeli gelir kayıplarının yanı sıra, zaten net petrol ithalatçısı olan Endonezya’nın enerji ithalatı harcamalarını da kısa sürede önemli miktarda artıracak.”
 

Oliver Hsieh, Direktör, Emtia ve Enerji Risk Yönetimi, KPMG Singapur

OPEC kısa vadede oluşturduğu fiyat tabanıyla, fiyatlarda kademeli bir artış hedefliyor

OPEC toplam petrol üretimini 2017 yılı 1. ve 2. çeyreğinde günlük 32,5 milyon varile düşüreceğini duyurması ve üretim kısıntısına Nijerya, Libya ve Endonezya’yı dahil etmeyecek olması aslında 2017 yılı ilk çeyreği için OPEC üyelerinin günlük 32,5 milyon varil toplam üretimi aşacağı anlamına geliyor. Üretimin günlük toplam 33 milyon varil civarı gerçekleşmesini daha olası görüyoruz. Bu seviye, 2017 yılının 1. çeyreğinde stok birikim hızını düşürecekse de 2. çeyreğe kadar mevcut stoklarda azalmaya yol açmayacak. Suudi Arabistan ve Körfez İşbirliği Konseyi ülkelerinin üretim kısıntısı kararına sıkıca uyacaklarına olan güven ışığında, yeni bir fiyat tabanı oluşacağı ve fiyatların yukarı yönlü hareket edeceği, OPEC üreticilerinin halen yaşadıkları mali sıkıntılar konusunda bir nebze de olsa nefes alacakları söylenebilir.

Bugüne kadar başarılı bir örneğini göremediğimiz için, Rusya gibi OPEC üyesi olmayan ülkelerin, OPEC ile işbirliği vaatlerine şüpheyle yaklaşıyoruz. Rusya en fazla göstermelik bir üretim kısıntına gidecek ancak bunun hızla 2017 yılının 1. çeyreğinde gerçekleşmesini de beklemiyoruz. Tüm bu beklentiler göz önüne alındığında, ham petrol fiyatlarının 2017 yılının ilk yarısında 50 doların biraz altında seyredeceğini, ikinci yarısında ise yükselerek, kısıntı kararında yaşanabilecek olası değişiklikler ve üretimde yaşanabilecek artışa rağmen 50 doların biraz üzerinde seyredeceğini söyleyebiliriz.

Greg Priddy, Eurasia Group Petrol ve Gaz Direktörü