Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Suudi Arabistan Petrol Bakanı Khalid al-Falih ile OPEC’e üye diğer bazı ülkelerin bakanları, son dönemlerde yaptıkları açıklamalarda ortak menfaatlere vurgu yaptı.

Küresel ham petrol fiyatları, 28 Eylül’de Cezayir’de düzenlenen Rusya-OPEC toplantısının ardından arttı. “Güçlenen” ittifakın ham petrol üretiminde kısıntıya gitmek istediğine dair algıyla petrol fiyatları artış gösterdi. ICE Brent tipi ham petrolün varil fiyatı sert bir tırmanışa geçerek 10 Ekim Pazartesi günü son bir yılın zirvesi olan 53 dolara ulaştı. İleriye baktığımızda ise, 30 Kasım’da Viyana’da düzenlenecek OPEC toplantısında nihai bir anlaşma imzalanma ihtimali yüksek görünüyor.
 

ABD piyasasında gaz fiyatları, Ekim ayı başlarında kaydettiği %2’lik yükselişi takiben piyasanın arz - talep dengesine verdiği tepkinin de etkisiyle son bir yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

ABD’deki yurt içi üretim ilkbahardan itibaren durgun bir görünüme sahipken; gaz talebi, güçlü seviyesini beklenenden sıcak geçen yaz mevsimi ve düşük gaz fiyatları sayesinde korudu. Bunun sonucunda IEA verileri, arz mevsimi boyunca görülen stok azalışının 2015 yılında ılık geçen kış mevsiminde oluşan gaz fazlasını erittiğini gösteriyor.

Üretimde artış sinyalleri ve sert geçmesi beklenen kış mevsimi Henry Hub’a iletilen 2017 fiyat tahminlerinin 2016 yılına nazaran yüksek olmasını sağladı.
 

Eylül ayı sonlarında Cezayir’de yapılan toplantının ardından petrolün varil fiyatı psikolojik seviye olan 50 doların üzerine çıktı. Bu durum fiyatların 2015 yılının ortalarından beri süre gelen 50 dolar üzerine çıkmama serisi için bir dönüm noktası oldu. Rusya ile Suudi Arabistan arasında imzalanması beklenen anlaşma, fiyatların artacağını öngörenleri yeniden piyasaya çekmiş görünüyor.

“OPEC ile Rusya arasında imzalanması kuvvetle muhtemel olan anlaşmanın ham petrol fiyatlarını yükselteceğine kesin gözüyle bakıyorum. OPEC üyeleri arasında oluşan fikir birliği, petrol üretiminin dondurulmasının yanı sıra üretim kesintisi ihtimalini de güçlendiriyor.
Pek çok OPEC üreticisinin, üretim seviyesinde bir değişiklik yapmama kararı aldıkları Kasım 2015 toplantısından bu yana büyük ekonomik zorluklar yaşadıkları herkesçe malum. Kasım ayında Viyana’da yapılacak toplantıda alınabilecek orta ölçekli bir üretim kesintisi kararı, petrolün varil fiyatını yeniden 60 dolar seviyelerine çıkarıp üye ülkelerin rahat bir nefes almalarına zemin hazırlayabilir. Ülkeler ayrıca, ABD kaya gazı üreticilerinin fiyatlardaki yükselişe ne kadar hızla tepki vereceklerine odaklanacak.”

Oliver Hsieh, Direktör, Emtia ve Enerji Risk Yönetimi, KPMG Singapur

OPEC anlaşmasının pratikte uygulanabilirliğine dair şüpheler olsa da, piyasa oyuncuları Suudi Arabistan’ın tavrındaki yumuşamayı asıl gerçekçi hedefleri olan “daha fazla fiyat düşüşünü sınırlandırmaya” yönelik önemli bir adım olarak görüyor. Bununla birlikte, beklenen OPEC üretim kesintisi gerçekleşse bile (ki bu bizim baz senaryomuz değil), dikkate alınması gereken en mantıklı senaryo, ABD kaya gazının farklı OPEC üretim seviyelerinde verebileceği tepki ile ortaya çıkacak ve önümüzdeki dönemlerde petrol piyasasının temellerini şekillendirecek olan yeni “etki-tepki” dinamiği olacak. Bu bağlamda, Eurasia Group, OPEC üyelerinin Cezayir’deki toplantıda belirledikleri 32,5-33 milyon varil/gün hedef üretim aralığının başarıyla uygulanmasının fiyatlar üzerindeki olası sonuçlarını yaptığı analizle doğru tahmin etti.

OPEC ham petrol üretimini süresiz bir şekilde 33 milyon varil/güne düşürürse (bizim 2017 yılına yönelik tahminimizin 500.000 varil/gün altında) WTI ham petrol fiyatı 60 dolara yükselecek ve talep daralarak arz fazlalaşacak. OPEC ham petrol üretimini 32,5 milyon varil/güne düşürürse (bu değer bizim baz senaryomuzun 1 milyon varil altında), mevcut stokları dengeleyebilmek için fiyatların 2018 sonuna kadar yaklaşık 65 dolar seviyesinde çıkması gerekecek.

“ABD kaya gazı üretiminin bu duruma vereceği tepki piyasayı domine edecek ve fiyatlar 65 dolar düzeyine 2017 yılında ulaşacak. OPEC’in üretimi kontrol altına almaya yönelik son çabaları, piyasanın OPEC’in fiyatların aşağıya gitmesini önlemekten başka şeyler de yapabileceğine dair kalan umutlarının, ABD’nin üretim kapasitesi nedeniyle tükenmesine paralel olarak ters tepebilir. Eurasia Group, OPEC üyelerinin konsensusa ulaşamayacaklarına dair baz senaryomuzu temel aldığında ise 2017 yılı için 52,50 dolarlık bir WTI ham petrol fiyatı öngörüyor.”

Bruno Stanziale, Emtia Stratejileri Yöneticisi, Eurasia Group*